10 Aralık 2011 Cumartesi

Kar kristalinin gizemi...

"Sarıkamış'a: Volkan, Yusuf Hoca, Muharrem ve Duygu'ya..."


"Soğuk bir kış günüydü. Okulun bahçesinde, dersten çıkmış, oyunlar oynuyorduk. Kuzeyden esen sert rüzgar gökyüzünde gri bulutları önünde katmış sürüklüyordu. Bir süre sonra bulutlar birbirleriyle çarpışmaya başladılar.

Bulutlar çarpışınca ne olur? Ya yağmur ya da kar yağar!

İşte o soğuk kış gününde de kar yağmaya başladı.

Lapa lapa yağan kar tüm çocukların oyunlarını bırakıp gökyüzüne bakmasına neden oldu.

“Kar yağıyooooor” diye haykırdı tüm çocuklar. Biri dışında: Arkadaşım, Joska! O zaten hep ilginç bir çocuktu. Bu kez de ötekiler gibi sevinç çığlıkları atmadan, yağan karı izledi bir süre. Sonra da yerde birikmeye başlayan karları iki avucuyla topladı ve:

“Kar dondurmasıııı! Kim dondurma ister?” diye bağırmaya başladı.

Biz hepimiz şaşkın şaşkın ona bakıyorduk.

Kardan dondurma yapılır mı?

Karda kayılır...

Kartopu oynanır...

Kızağa binilir...

Hatta üstüne yatılır, karın üzerinde boy ölçüsü, insan kalıbı alınır, ama kar yenmez!

Bunu herkes biliyordu

Kar ne tatlıydı, ne şekerli, ne çikolatalı, ne de meyveli!

Öyle tatsız tutsuz bir şeyden dondurma yapılabilir mi?

Hepimiz Joska’nın yanına gittik. Karın yenmeyeceğini ona anlatmaya çalıştık. Ama boşuna!..." (Andras Bajor/Kar Dondurması-Kış Masalları : Derleyen ve Çeviren:Tarık Demirkan)


Kar bir yağış türü... bazen gözümüzle de ayırt edebildiğimiz 6 köşeli kar kristallerinin her birinin birbirinden farklı olduğunu öğrenmek heyecan verici...kar kristalleri ile ilgili ilk çalışmaları bir çiftçi; ABD’li Wilson Bentley (1865-1931) yapmış...bir mikroskobu bir kameraya adapte ederek 1885’te ilk defa bir kar kristalinin fotoğrafını çeken insan olmuş... yaklaşık 50 yıl boyunca 5000 (beşbin)’in üzerinde kar kristali fotoğrafı çekmiş...ve sonuçta hiçbir kar kristalinin bir diğeriyle aynı olmadığını görmüş (http://snowflakebentley.com/)...


... Daha sonraları diğer bilim adamlarının sürdürdüğü çalışmalar neticesinde şimdiye kadar kar tanecikleri arasında aynı büyüklükte, aynı şekilde ve aynı sayıda su molekülü ihtiva eden iki kristal bile bulunamamıştı....
Çapları 2-4 mm, ağırlıkları ise yaklaşık 0,005 gram olan kar tanecikleri havanın gösterdiği direnç sebebiyle süzülerek (limit hızla) yere inerler. Bu inme sırasında tanecikler birbirlerini ittiklerinden yapışmazlar. Özelliklerini koruyarak yere inerler. Bunlar güneş ışığını tamamen yansıttıkları için beyaz olarak görülürler. Kar yağışı genellikle hava sıcaklığı -4 °C ilâ -20 °C arasındayken olur. Bu yağış, sıcaklık sıfırın altında birkaç derece olduğunda ağır, nemli, ebatları bir santimetreye ulaşan parçalar halinde gerçekleşir. “Lapa lapa kar yağması” tabiri bu durum için kullanılır (wikipedia.org).

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder